Απ’ όλες τις εθιστικές ουσίες, το αλκοόλ είναι η ευρύτερα διαθέσιμη και πολιτισμικά αποδεκτή.

Η έννοια αλκοολισμός δηλώνει την επαναλαμβανόμενη κατανάλωση αλκοόλ παρά την ύπαρξη τεκμηριωμένων και επανειλημμένων δυσμενών συνεπειών σε πολλούς τομείς της υγείας και της λειτουργικότητας του ασθενούς. Η εξάρτηση από το αλκοόλ συνδέεται με κάποια από τα παρακάτω προβλήματα για διάστημα πάνω από 12 μήνες, όπως: ανάγκη αύξησης της κατανάλωσης αλκοόλ προκειμένου να προκληθεί μέθη, συμπτώματα στέρησης με την ελάττωση ή διακοπή της κατανάλωσης, λήψη αλκοόλ σε μεγαλύτερες ποσότητες και περίοδο απ’ ότι αρχικά σκόπευε ο χρήστης, αφιέρωση μεγάλου μέρους του χρόνου στην ανεύρεση και λήψη του αλκοόλ, χρήση υπό επικίνδυνες συνθήκες, συνέχιση χρήσης παρά τις σωματικές και ψυχικές συνέπειες, αδυναμία ελέγχου της κατανάλωσης, έκπτωση κοινωνικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων.

Διαταραχές που συνδέονται με το αλκοόλ. Περιλαμβάνονται οι:

– τοξίκωση από αλκοόλ (μέθη) με πρόκληση δυσπροσαρμοστικής συμπεριφοράς. Οι πάσχοντες εμφανίζουν σε ήπια μέθη χαλάρωση, ευφορία, άρση αναστολών, κολλώδη ομιλία, αστάθεια βάδισης, έκπτωση κριτικής ικανότητας. Η βαριά μέθη μπορεί να προκαλέσει επιθετικότητα, απόσυρση, εμβροντησία, κώμα, θάνατο. Πιθανές επιπλοκές της μέθης είναι τροχαία ατυχήματα, κακώσεις, αυτο- ή ετεροκαταστροφικές πράξεις.
 – ντελίριο τοξίκωσης (λόγω μέθης για πολλές μέρες).
 – ντελίριο στέρησης αλκοόλ (επίσης ονομάζεται και τρομώδες παραλήρημα). Συνήθως εμφανίζεται σε ασθενείς με μακροχρόνια εξάρτηση, όταν διακόψουν ή ελαττώσουν τη χρήση. Εμφανίζεται με άγχος, ταχυκαρδία, εφίδρωση, πυρετό, παραληρητικές ιδέες, ψευδαισθήσεις, επιληπτικές κρίσεις.
 – προκαλούμενη από αλκοόλ ψυχωσική διαταραχή. Εναργείς και επίμονες ψευδαισθήσεις που εμφανίζονται μετά από ελάττωση κατανάλωσης αλκοόλ από άτομο εξαρτημένο. Η διαταραχή μπορεί να επιμείνει και να προσλάβει χρόνια μορφή. Περιλαμβάνεται η ψευδαισθήτωση από αλκοόλ όπου διατηρείται το επίπεδο συνείδησης.
 – προκαλούμενη από αλκοόλ αμνησιακή διαταραχή. Οφείλεται σε παρατεταμένη και έντονη χρήση οινοπνεύματος. Περιλαμβάνει το σύνδρομο  Korsakoff , μια χρόνια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αμνησία, μυθοπλασία, διαταραχή προσανατολισμού, πολυνευρίτιδα. Οφείλεται σε ένδεια θειαμίνης. Συχνά προηγείται οξεία νευρολογική συνδρομή, η εγκεφαλοπάθεια του Wernike, με αταξία, οφθαλμοπληγία και σύγχυση ή αυτές οι δυο διαταραχές συνυπάρχουν .
 – Επίσης το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει διαταραχή της διάθεσης, αγχώδη διαταραχή και διαταραχή του ύπνου.